Wolfgang Streeck | Lezing

The Politics of Debt and the Rise of the Consolidation State

Studieschuld, hypotheek of staatsschuld; we ontkomen niet aan ‘schulden’. Om de sociale vrede te redden verhogen we keer op keer onze publieke en private schulden. Maar hoeveel schuld kan een democratische staat verdragen? En zijn de uitslag van het Brexit referendum, de verkiezing van Trump en het Italiaanse ‘nee’ de voorboden van een nieuwe klassenstrijd?

Engelstalige lezing door Wolfgang Streeck over de mechanismen achter schuld, de gevaren ervan voor de wereld en de politieke consequenties voor de toekomst van schuld.

Economische voorkennis niet nodig.

The Politics of Debt and the Rise of the Consolidation State
Als debiteur of schuldenaar werk je eigenlijk voor je schuldeiser. In het financiële kapitalistisme is particuliere schuld een krachtige motor achter al onze inspanningen en ons arbeidsethos. Terwijl ‘schuld’ ervoor zorgt dat we onze veeleisende consumptie kunnen blijven volhouden ondanks onze stagnerende inkomens, is het tegelijkertijd ook een bron van sociale discipline. En zolang schuld – als een vorm van belofte of afspraak – onder een bepaalde kritische waarde blijft, is de complexe handel in geloofwaardige beloften nog geen instortend piramidespel. Maar wat is die kritische waarde of drempel voordat het fout gaat? Deze is vooraf moeilijk vast te stellen, maar brengt hoe dan ook de sociale stabiliteit ernstig in gevaar.

Als de overheid niet bereid of in staat is om aan de samenleving de bronnen te onttrekken die nodig zijn om voor de openbare diensten en voorzieningen te betalen, hoopt de overheidsschuld zich onvermijdelijk op. Voor vermogende burgers kan deze overheidsschuld een goede investeringsmogelijkheid zijn. Maar soevereine staten kunnen besluiten deze schulden te herstructureren of eenzijdig opzeggen. Hoe groter de kans dat landen dit doen, hoe hoger de rente of risicopremie bij het aangaan van nieuwe schulden. Om de rente op staatschuld zo laag mogelijk te houden en garanties af te geven, staat de regering onder continue druk om de eigen overheidsfinanciën te reorganiseren. Het gevolg is de consolidation state, die zich in een voortdurende spagaat bevindt tussen de eisen van de financiële markt en de eisen en behoeften van de eigen burgers. Een extra reden om in de komende verkiezingsstrijd de beloftes aan de kiezer – investering versus versobering – in de gaten te houden!

Inschrijven

---